Międzynarodowy Dzień Żaby w przedszkolu. Kolorowanki i ciekawostki o żabach

Żaby, te wyjątkowe płazy o fascynującym cyklu życia i bogatej roli w ekosystemie, są tematem wielkiego zainteresowania nie tylko dla naukowców, ale także dla miłośników przyrody, w tym dzieci. Dlatego też coraz częściej obchodzony jest Dzień Żaby, podczas którego możemy zgłębiać tajemnice ich życia, uczyć się o ich znaczeniu dla środowiska oraz bawić się kreatywnie, wykorzystując tematykę tych uroczych stworzeń.

Międzynarodowy Dzień Żaby w przedszkolu i szkole kiedy i dlaczego warto obchodzić

Czym jest żaba – rozwój żaby

Żaby są to płazy bezogonowe, co oznacza, że nie posiadają charakterystycznego dla innych płazów ogona.

Rozwój żaby to fascynujący proces, który obejmuje kilka etapów metamorfozy, prowadzących od jaja do dorosłej, płciowo dojrzałej żaby. Oto opis tego niezwykłego cyklu życiowego:

1. Jajo (skrzek): Cykl życiowy żaby zaczyna się od jaja o strukturze galaretowatej, które jest składane przez żabę samicę w wodzie lub wilgotnym środowisku. W okresie składania skrzeku żaba może złożyć od 1000 do 5000 jaj. Po 4 dniach od złożenia jaj rozwijają się maleńkie kijanki.
2. Kijanka: Po pewnym czasie z jaja wylęgają się kijanki. Niestety nie ze wszystkich ponieważ skrzek jest przysmakiem wielu ryb jak karasie czy ptaków czapli czy owadów. Kijanka to stadium larwalne żaby, które różni się znacznie od dorosłych płazów. Kijanki żyją w wodzie i oddychają za pomocą skrzeli. Ich ciała są długie, mają ogon (który ułatwia im poruszanie, ale również pełni funkcję magazynującą żywność) i nie mają kończyn. Odżywiają się glonami.
3. Metamorfoza: To kluczowy etap rozwojowy, podczas którego kijanki przekształcają się stopniowo w dorosłą żabę. W miarę jak kijanki rosną, zaczynają się pojawiać ich kończyny tylne, a później także przednie. W miarę zmniejszania się ilości składników odżywczych w ogonie, zmniejsza się, aż w końcu zanika, również ich skrzela zanikają, zastępowane przez płuca. Jest to czas intensywnych przemian morfologicznych i funkcjonalnych.
4. Młoda żaba: Kiedy metamorfoza dobiegnie końca, kijanka przekształca się w młodą żabę. To już stadium przejściowe, gdzie młode żaby są jeszcze niedojrzałe płciowo, ale posiadają wszystkie cechy dorosłych osobników.
5. Dorosła żaba: Ostatnim etapem rozwoju jest osiągnięcie dojrzałości przez żabę. Dorosłe żaby są w pełni przystosowane do życia na lądzie jak i zarówno w wodzie. Niezwykle umiejętnie korzystają z obu środowisk. Warto jednak wspomnieć, że żaby brunatne znacznie lepiej wykorzystują ląd do życia, a wodę wykorzystują jedynie do rozrodu, czyli składania jaj, gdyż w warunkach lądowych skrzek nie miałyby szansy się rozwinąć.

Charakterystyczne cechy dorosłej żaby:

• Oddychanie: Skóra żab wzbudza niezwykłe zainteresowanie, gdyż pełni rolę nie tylko ochronną, ale również jest kluczowym narządem dla procesu oddychania. W jej strukturze znajdują się gruczoły, które pozwalają żabom pochłaniać tlen z atmosfery oraz wydalać dwutlenek węgla. Chociaż żaby korzystają także z oddychania płucami (budowa workowata), to właśnie skóra odgrywa istotną rolę w zapewnieniu im prawidłową wymianę gazową, zwłaszcza w warunkach wodnych, gdzie proces oddychania jest bardziej złożony. Jeśli ciekawi Cię czy żaby mają nos? to spieszę z odpowiedzią, że TAK!
• Długi język: Żaby mają długi i lepki język, którym chwytają swoją zdobycz z dużą precyzją i szybkością.
• Brak zębów: Większość żab nie posiada zębów, dlatego połykają swoją zdobycz w całości, a jedzenie jest rozdrabniane przez specjalne struktury w ich gardle. A jeśli już mają to są to zęby lemieszowe, które pomagają żabie przytrzymać ofiarę, a nie do rozrywania ofiary czy żucia.
• Oczy: Duże oczy osadzone na bokach głowy z okrągłymi źrenicami pozwalają im na dobrą obserwację otoczenia w 360 stopniach. Żaby mają bardzo dobry wzrok zarówno w dzień jak i w nocy. I to właśnie dzięki oczom tak perfekcyjnie polują bowiem zmysł węchu i słuchu mają bardzo ograniczony.
• Zmiennocieplne: Ponadto żaby są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura ich ciała zależy od temperatury otoczenia. Większość żab preferuje płytkie, ciepłe wody.
• Kończyny: Ale najbardziej charakterystyczną cechą żab jest brak żeber i ich silne tylne kończyny, które umożliwiają im skakanie na imponujące odległości. Niekiedy nawet dwudziestokrotną długość swojego ciała.

Dlaczego żaby są ważne dla ekosystemu?

Żaby pełnią istotną rolę w ekosystemie ze względu na szereg korzyści, jakie przynoszą dla równowagi biologicznej oraz funkcjonowania różnych środowisk. Oto kilka powodów, dlaczego żaby są ważne dla ekosystemu:

1. Łańcuch pokarmowy: Żaby zajmują ważne miejsce w łańcuchu pokarmowym, będąc zarówno ofiarą (dorosłe żaby, jak również ich kijanki, stanowią ważne źródło pożywienia dla wielu drapieżników, takich jak ptaki, ssaki i ryby), jak i drapieżnikiem. Ich obecność reguluje liczebność populacji innych organizmów jak komary, muchy, mrówki, robaki, co przyczynia się do utrzymania stabilności ekosystemu oraz minimalizacji szkód w uprawach rolnych.
2. Wskaźnik jakości środowiska wodnego: Żaby są bardzo wrażliwe na zmiany w środowisku wodnym, takie jak zanieczyszczenia chemiczne czy zmiany temperatury. Jeśli populacja żab zmniejsza się lub zanika w danym obszarze, może to sugerować zanieczyszczenie wody lub degradację ekosystemu.

Pamiętaj płazy w Polsce są pod ścisłą ochroną!

Jak mogliście przeczytać obecność żab wpływa na równowagę i zdrowie całego środowiska. Ochrona i zachowanie siedlisk żab jest zatem kluczowa dla zachowania różnorodności biologicznej i stabilności ekosystemów na całym świecie.

Dzień Żaby ciekawostki o żabach, które zainteresują dzieci w przedszkolu

12 Ciekawych faktów o żabach

1. Różnorodność gatunków: Istnieje ponad 6 400 gatunków żab na całym świecie, a każda z nich ma swoje unikalne cechy i środowisko życia.
2. Kiedy żyły żaby: Żaby pojawiły się na Ziemi bardzo dawno, już około 200 milionów lat temu (podobnie jak dinozaury), w okresie triasu. Ich przodkowie byli jednymi z najwcześniejszych płazów, które zaczęły przystosowywać się do życia na lądzie. Od tamtej pory żaby ewoluowały i rozmnażały się, a różne gatunki przystosowały się do różnych środowisk na całym świecie.
3. Żaby w Polsce: W Polsce wyróżniamy 6 gatunków żab
   – żaby zielone (żaba jeziorkowa, żaba śmieszka i żabę wodna). 
   – żaby brunatne: (żaba trawna, żaba moczarowa) oraz żaba zwinka (żaba dalmatyńska).
4. Żaby zimą: Żaby zasypiają w okresie zimowym
5. Barwna skóra: Niektóre gatunki żab mają zdolność zmieniania koloru skóry w zależności od pory roku, temperatury, ale również w okresie godowym np: samiec żaby moczarowej przybiera kolor skóry w odcieniu błękitnym, aby być atrakcyjniejszym dla samic. Żaby gatunku rzekotka zielona czy rzekotka australijska też potrafią zmieniać kolor w zależności od humoru np: gdy są złe. Wiele gatunków żab ma niezwykle jaskrawe kolory oraz barwne wzory na skórze, które mają sygnalizować drapieżnikom, że są trujące.
6. Szklane żaby (szklenicowate): Podczas snu żaby z gatunku Centrolenidae zwiększają swoją przezroczystość nawet dwu- lub trzykrotnie. Widoczne są narządy wewnętrzne, kończyny, ale również u samic jaja, z których w niedalekiej przyszłości wylęgną się młode. Ten niespotykany efekt ma swoje praktyczne uzasadnienie – w czasie snu żaby są bardziej narażone na atak drapieżników. Aby zminimalizować to ryzyko, żaby przechowują swoje czerwone krwinki w wątrobie, co pozwala im dosłownie zniknąć z oczu swoim wrogom. Ta niezwykła adaptacja stanowi efektywną strategię obronną, która pomaga im przetrwać w niebezpiecznym środowisku.
7. Dźwięki komunikacyjne: Większość żab komunikuje się za pomocą dźwięków, wydając różnorodne odgłosy, a niekiedy nawet krzyki, które służą do przyciągania partnera lub oznaczania terytorium.
8. Język żaby rogatej (Ceratophrys ornata): Ta wyjątkowa żaba poluje na swoje ofiary częściowo zakopana w podłożu, a jej niezwykle silny język chwyta ofiary z niezwykłą prędkością. Żaba rogata doskonale kontroluje swoją ofiarę, nawet taką, która jest niewiele mniejsza od niej.
9. Znaczenie dla medycyny: Niektóre substancje wydzielane przez skórę żab zawierają związki chemiczne o potencjalnych właściwościach leczniczych, co przyczynia się do badań nad ich możliwym wykorzystaniem w medycynie, zwłaszcza w leczeniu infekcji i chorób. Jednakże, należy pamiętać, że wydzieliny skórne niektórych żab po zetknięciu z naszą skórą mogą się okazać dla nast nie tylko toksyczne, ale i śmiertelne.
10. Żaba gęborodna: Żyjąca w Australii niestety od ponad 20 lat uznana za wymarłą. Jednakże warto wspomnieć jej wyjątkowy rozród. Samica połykała zapłodnione jaja (niekiedy nawet 24 sztuki), które rozwijały się przez 8 tygodni w dolnej i górnej części żołądka. Jej ciało było w ostatniej fazie niezwykle rozciągnięte do tego stopnia, że nie mogła normalnie oddychać płucami, zaś musiała przez skórę. W okresie ciąży żaba nie pobierała pokarmu, a jej żołądek nie wydzielał kwasu solnego. Po 7-8 tygodniach dojrzałe osobniki żaby spontanicznie inicjowały wyjście przez gardło, a żaba pozostawała obojętna na ich ruchy. Po wyjściu wszystkich żab układ pokarmowy powrócił do pierwotnego stanu w ciągu 7 dni, umożliwiając żabie normalne funkcjonowanie i zdobywanie pożywienia.
11. Żaba w cm: Żaba z gatunku Paedophryne amauensis jest mała jak paznokieć (7,7mm) występuję w Papui Nowej Gwinei, tymczasem np. żaba Goliat (Conraua goliath) występujący w Kamerunie może mieć nawet 40 cm zaś jak wyprostuje tylne nogi nawet osiąga długość 1 metra.
12. Żaba jako symbol: Już w starożytności żaby odgrywały ważną rolę nie tylko w ekosystemie, ale również bezpośrednio ludzi jako symbol szczęścia i płodności.

Czy ropucha to żaba?

Ropucha nie jest żabą! Mimo, że wyglądem przypomina i oczywiście zalicza się do płazów bezogonowych to nie jest żabą. Co więcej, ropuchy nie należy dotykać, ponieważ na skórze ma gruczoły jadowe, które mogą powodować różne reakcje alergiczne. Gruczoły jadowe mają skutecznie odstraszać drapieżniki, ale jest jeden leśny ssak, który zawsze tupie w nocy i dla którego jad ropuchy nie jest straszny i może ją zjeść bez uszczerbku na zdrowiu – to jeż! Zobacz pomoce, kolorowanki na Dzień Jeża w przedszkolu.

Żaba kolorowanka dla dzieci

Kolorowanka z obrazkiem żaby w tym dniu, który jest Dniem Żaby, prawdopodobnie nie będzie złym pomysłem dla dzieci w przedszkolu, a wręcz atrakcją. Kolorowanka żaba do druku jest łatwa, więc powinna spodobać się dzieciom. Jeśli podoba Ci się kolorowanka z żabą pobierz plik pdf.